بواسير يا هموروئيد در دوران بارداري و به خصوص در سه ماهۀ سوم يا پس از زايمان مشكل شايعي است. بواسير تورم غيرطبيعي رگ‌هاي خوني ناحيۀ مقعد است كه در برخي موارد با خونريزي همراه است. در اين مطلب با علائم بواسير، عوامل مؤثر در ايجاد آن، راه‌هاي جلوگيري و تسكين درد ناشي از آن بيشتر آشنا مي‌شويد.
بواسير يا هموروئيد در دوران بارداري و به خصوص در سه ماهۀ سوم يا پس از زايمان مشكل شايعي است. بواسير تورم غيرطبيعي رگ‌هاي خوني ناحيۀ مقعد است كه در برخي موارد با خونريزي همراه است. در اين مطلب با علائم بواسير، عوامل مؤثر در ايجاد آن، راه‌هاي جلوگيري و تسكين درد ناشي از آن بيشتر آشنا مي‌شويد.
علائم بواسير
ميزان تورم ايجادشده توسط بواسير معمولاً از اندازۀ يك نخود تا اندازۀ يك حبه انگور متفاوت است و مي‌تواند داخل مقعد يا خارج از آن باشد. بواسير مي‌تواند باعث خارش و احساس ناراحتي يا درد شديد در ناحيۀ مقعد شود. گاهي نيز باعث خونريزي از مقعد، مخصوصاً هنگام دفع مي‌شود. در اغلب موارد، اگر بواسير در دوران بارداري شروع شده باشد، پس از زايمان به تدريج بهبود مي‌يابد، مخصوصاً اگر احتياط لازم براي پيشگيري از يبوست را انجام دهيد. اگر فرد پيش از بارداري بواسير داشته باشد، احتمال شديدتر شدن آن در دوران بارداري بيشتر است.
دلايل افزايش‌دهندۀ بواسير
به دليل‌هاي مختلف، بارداري باعث مستعد شدن شما در ابتلا به بواسير و واريس وريدهاي پا و در برخي موارد حتي واريس وريد بخش خارجي اندام تناسلي مي‌شود. با بزرگ شدن رحم، فشار بر روي وريدهاي ناحيۀ تناسلي و بزرگ سياهرگ زيرين افزايش مي‌يابد كه وريد بزرگي است در سمت راست بدن و خون را از اندام‌‌‌‌‌‌هاي تحتاني به قلب مي‌برد. اين امر باعث كاهش ميزان خون برگشتي از اندام‌‌‌‌‌‌هاي تحتاني به سمت قلب مي‌شود كه در نتيجه فشار وارد بر وريدهاي زير رحم را افزايش مي‌دهد و باعث گشاد شدن يا تورم آنها مي‌شود. يبوست مشكل شايع ديگري در دوران بارداري است كه مي‌تواند باعث ايجاد يا شديدتر شدن بواسير شود، زيرا فشار آوردن هنگام دفع باعث ايجاد بواسير مي‌شود. ضمناً افزايش هورمون پروژسترون در دوران بارداري باعث گشاد شدن ديوارۀ وريدها و در نتيجه تورم آنها مي‌شود. همچنين هورمون با كند كردن حركت روده باعث يبوست نيز مي‌شود كه خود، عاملي براي افزايش احتمال دچار شدن به بواسير است.
راه‌هاي جلوگيري از بواسير
اگرچه راه قطعي براي پيشگيري از ابتلا به بواسير وجود ندارد، اما رعايت موارد زير مي‌تواند احتمال ابتلا به اين مشكل را تا حدي كاهش دهد:
مراقب باشيد يبوست نگيريد: در رژيم غذايي خود مواد فيبردار مثل غلات سبوس‌دار، لوبيا، ميوه و سبزيجات بگنجانيد، به ميزان زياد آب بنوشيد، حدود هشت تا ۱۰ ليوان در روز و به شكل منظم ورزش كنيد، حتي اگر فقط يك پياده‌روي سريع و كوتاه باشد. اگر يبوست داريد از پزشك خود دربارۀ مصرف مكمل‌‌‌‌‌‌هاي فيبردار يا ملين مشورت بگيريد.
مدفوع خود را نگه نداريد: هنگام احساس نياز به دفع، رفتن به دستشويي را به تأخير نيندازيد، به ماهيچه‌هاي مقعد خود زياد فشار نياوريد و زياد در دستشويي نمانيد، زيرا اين كار باعث وارد شدن فشار به مقعد مي‌شود.
از نشستن و ايستادن طولاني پرهيز كنيد: از نشستن يا ايستادن به مدت طولاني بپرهيزيد. اگر شغل شما اين‌طور ايجاب مي‌كند، هر يك ساعت به مدت چند دقيقه بايستيد و حركت داشته باشيد. در منزل هنگام خوابيدن، مطالعه يا تماشاي تلويزيون به پهلوي چپ دراز بكشيد تا فشار از روي وريدهاي مقعد برداشته شود و بازگشت خون از نيمۀ پاييني بدن افزايش يابد.
راهكارهايي براي تسكين بواسير
براي بهبود درد و تورم بواسير راهكارهايي وجود دارد كه مي‌توانيد آنها را رعايت كنيد. برخي از اين كارها شامل موارد زير است:
- روزانه چند بار، يك كيسه يخ را كه در يك پوشش نرم پيچيده شده است، روي موضع مورد نظر قرار دهيد. يخ به كاهش تورم و درد كمك مي‌كند. برخي زنان استفاده از كمپرس سرد حاوي گياه هامامليس را تسكين‌دهنده مي‌دانند.
- با كمپرس سرد يا نشستن در آب سرد بواسير را تسكين دهيد.
- هنگام مدفوع كردن، ناحيۀ مقعد را با آب ولرم شست‌وشو دهيد. پس از دفع نيز محل را با آب ولرم بشوييد و به آرا‌‌‌‌‌مي توسط يك دستمال توالت سفيد، نرم و غير‌عطري خشك كنيد.
- از پزشك خود بخواهيد يك شياف بي‌خطر و بي‌حس‌‌كنندۀ موضعي يا دارويي را به شما توصيه كند. انواع داروهاي تسكين‌دهندۀ بواسير زياد است. قبل از مصرف خودسرانه داروهاي درمان بواسير با پزشك خود مشورت كنيد. اغلب اين داروها را بايد به مدت فقط يك هفته مصرف كرد و مصرف مداوم آنها باعث افزايش تورم ناحيۀ مقعد مي‌شود.
اگر روش‌هاي خانگي پيشگيري و درمان بواسير مؤثر نيست يا اگر درد شديد يا خونريزي داريد، بايد با پزشك خود مشورت كنيد. هر نوع خونريزي مقعد بايد توسط پزشك بررسي شود. اين نكتۀ بسيار مهمي است؛ در اطلاع دادن اين موضوع به پزشك خود كوتاهي نكنيد. در اغلب موارد، پس از زايمان و به كمك درمان‌‌هاي شخصي، بواسير بهبود مي‌يابد و در برخي موارد، براي كاهش تورم ناشي از بواسير، بايد به يك متخصص مراجعه كنيد. در موارد نادر، براي درمان بواسير نياز به انجام يك جراحي ساده است.
منبع:مادر شو
قابل توجه كارمندان شركت ها: چگونه از گرفتن بواسير پيشگيري كنيم؟